Gmina Hrubieszów

 

Gmina Hrubieszów położona jest w najdalej na wschód wysuniętym regionie Polski, w powiecie hrubieszowskim, województwie lubelskim. Jej wschodnia granica, przebiegająca rzeką Bug, stanowi granicę Polski z Ukrainą, a jednocześnie wschodnią granicę Unii Europejskiej. Długość tego odcinka wynosi ok. 12 km. Na terenie gminy znajduje się kolejowe przejście graniczne Hrubieszów-Izov, łączące Śląsk z Ukrainą za pomocą szerokonosej linii kolejowej (LHS). Gmina otacza dookoła Miasto Hrubieszów, odrębną jednostkę samorządu terytorialnego. Gmina Hrubieszów składa się z 37 miejscowości, zorganizowanych w 36 sołectw. Obszarowo należy do największych jednostek samorządu gminnego – powierzchnia gminy wynosi: 259 km2. Liczba mieszkańców wynosi ponad 10,5 tys.

Do mocnych stron Gminy Hrubieszów z pewnością zalicza się występujące na jej terenie zasoby przyrodnicze i atrakcje turystyczne, będące efektem bogatego dziedzictwa kulturowego. W porównaniu do średniej wojewódzkiej, teren Gminy Hrubieszów, wyróżnia się zwiększoną sumą opadów atmosferycznych i najwyższymi w regionie wartościami usłonecznienia. Średnia liczba godzin z odkrytą tarczą słoneczną wynosi tutaj ok. 1680 – 1700 w ciągu roku. Są to wartości należące do najwyższych w kraju i znacznie przekraczają normę usłonecznienia, która np. dla uzdrowisk Europy Środkowo-Wschodniej wynosi 1500 godzin. Niezwykłym bogactwem występującym na terenie Gminy Hrubieszów są zasoby fauny i flory. Do nich zaliczyć należy ok. 80 zespołów i zbiorowisk roślinnych oraz ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, wśród których znajduje się 31 gatunków objętych ścisłą ochroną prawną i 12 gatunków pod ochroną częściową. Stanowiska rzadkich i chronionych gatunków koncentrują się wzdłuż doliny rzeki Bug oraz rozproszone są na obszarach leśnych. Najcenniejszymi zbiorowiskami na terenie gminy są murawy kserotermiczne, występujące w rejonie Gródka i Czumowa (tzw. „Królewski Kąt”) na stromych i nasłonecznionych stokach doliny Bugu, na których rozwija się roślinność charakterystyczna dla stepów trawiastych lub kwietnych stref lasostepu. Występują tu bardzo rzadkie gatunki roślin. Zanotowano jedyne w Polsce stanowisko szczodrzeńca zmiennego i jedno z trzech w kraju stanowisk żmijowca czerwonego (populacja w odtworzeniu). Na terenie Gminy Hrubieszów, w miejscowości Stefankowice, występuje również największe na Zamojszczyźnie skupisko sosny czarnej.

Zabytkowy XIX w. pałac w Czumowie

Gmina Hrubieszów to również cenne miejsce pod względem występowania rzadkich gatunków fauny. Wśród ssaków należy wymienić: susła perełkowanego, bobra europejskiego, wydrę, borowiaczka, smużkę oraz wilka. Dolina Bugu jest natomiast ważnym siedliskiem lęgowym, a także istotnym szlakiem wędrówek wielu rzadkich gatunków ptaków. Wśród nich należy wymienić: muchołówkę białoszyją, bociana czarnego, jarząbka, siniaka, dzięcioła białogrzbietego, dzięcioła zielonosiwego, rycyka krwawodzioba, zimorodka, derkacza, cyrankę i błotniaki. W małym lasku, w miejscowości Cichobórz znajduje się tzw. „Czapliniec” – największa na Zamojszczyźnie kolonia czapli siwej. Lasy Strzeleckie charakteryzują się jednym z najwyższych zagęszczeń w Europie występowania orlika krzykliwego. Z siedliskami antropogenicznymi związane są inne rzadkie gatunki: żołna oraz dzięcioł białoszyi. Ogólnie w dolinie Bugu zanotowano występowanie 77 lęgowych i prawdopodobnie lęgowych gatunków ptaków. 67% z nich są to ptaki środowisk wodnych i błotnych.

Rzeka BugW Wiosce Gotów w MasłomęczuRzeka Bug

 

Bogactwo przyrodnicze potwierdzają różne formy ochrony przyrody: obszary sieci Natura 2000 (obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Dolina Środkowego Bugu”, obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Lasy Strzeleckie”, obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000, specjalny obszar ochrony Natura 2000 „Zachodniowołyńska Dolina Bugu”, specjalny obszar ochrony Natura 2000 „Uroczyska Lasów Strzeleckich”), Strzelecki Park Krajobrazowy, Nadbużański Obszar Chronionego Krajobrazu, użytek ekologiczny „Błonia Nadbużańskie” oraz 4 pomniki przyrody. Wioska Gotów w Masłomęczu jest jedną spośród 10 wiosek tematycznych, funkcjonujących na terenie Gminy Hrubieszów.

Teren gminy jest bardzo atrakcyjny pod względem kulturowym, a położenie nad rzeką Bug i walory przyrodnicze wpływają na jego atrakcyjność turystyczną. To atrakcyjne położenie geograficzne sprzyjało osadnictwu na tych ziemiach, jeszcze w okresie neolitu. Natomiast początków osadnictwa należy poszukiwać w końcowej fazie paleolitu (starsza epoka kamienia), czyli ok. XI tysiąclecia p.n.e. Wartościowych odkryć, na temat innej neolitycznej kultury – pucharków lejkowych (3100 – 2500 r. p.n.e.), dostarczyły wykopaliska archeologiczne, prowadzone w miejscowości Gródek. Podobne prace wykopaliskowe doprowadziły do odkrycia pozostałości osadnictwa tzw. grupy masłomęckiej (nazwa pochodzi od miejscowości Masłomęcz), datowanej na III – IV w. p.n.e. Grupę tę tworzyli Goci, którzy rozwijali tutaj swoją cywilizację, jedną z najbardziej fascynujących w ówczesnej Europie. Historia, również na terenie Gminy Hrubieszów, pozostawiła niewyjaśnione dotąd tajemnice. Przykładem na to są zagadkowe kurhany w miejscowości Ślipcze. Nieco więcej informacji można pozyskać na temat pozostałości grodziska w miejscowości Gródek, które w średniowieczu wchodziło w skład Grodów Czerwieńskich.

Gmina Hrubieszów to również teren działalności księdza Stanisława Staszica, który założył tu w 1816 r. Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie, jako pierwszą tego typu organizację w Europie. Dzięki bogatej historii, wiele obiektów z terenu Gminy Hrubieszów, uznanych za zabytkowe, znajduje się pod opieką konserwatorską.

Więcej informacji o Gminie Hrubieszów można znaleźć pod adresem:

http://www.hrubieszow-gmina.pl

Dane teleadresowe Urzędu Gminy Hrubieszów:
ul. B. Prusa 8
22-500 Hrubieszów
Tel.: (84) 696-26-81
Fax.: (84) 696-27-94
email: sekretariat@hrubieszow-gmina.pl

Współpraca z samorządami ukraińskimi na podstawie podpisanej umowy

Miasto Włodzimierz Wołyński (Wołyńska Obłast’), Porozumienie o współpracy z dnia 19 maja 1995 r.
Gmina Hrubieszów utrzymuje z Włodzimierzem Wołyńskim stałe kontakty. Wspólnie realizowaliśmy kilka projektów z dofinansowaniem ze środków zewnętrznych (UE i Norweski Mechanizm Finansowy). Podpisano również wiele umów i deklaracji współpracy, odnośnie realizacji wspólnych projektów od 2004 r., których wnioskodawcą była Gmina Hrubieszów.

  •    2003 r. – realizacja projektu pn. „Transgraniczna Trasa Turystyczna”
    z Programu Współpracy Przygranicznej Phare w ramach Fundusz Małych Projektów Infrastrukturalnych. Kwota dofinansowania – 350.593,00 zł

  •    2010 r. – realizacja projektu pn.: „Nadbużańska przyroda – produkt transgranicznej turystyki ekologicznej – droga do rozwoju”. Kwota dofinansowania – 34.972,80 zł.

Horochowśka Rada Rejonowa (Wołyńska Obłast’), Umowa w sprawie współpracy z dnia 22 grudnia 2009 r.
Współpraca oparta na wizytach wzajemnych delegacji z obu samorządów podczas różnych uroczystości, a także wymiana doświadczeń oraz planowanie wspólnych projektów współfinansowanych ze środków zewnętrznych. Do spotkań takich dochodziło w latach 2009, 2010 (3 krotnie). W związku ze zmianą władzy po wyborach samorządowych na Ukrainie współpraca utrzymuje się na poziomie roboczych kontaktów pomiędzy odpowiednimi pracownikami obu urzędów.

Wynohradiwśka Rada Rejonowa (Zakarpacka Obłast’), Deklaracja współpracy z dnia 10 maja 2012 r.
Zakres współpracy obejmował wspólne realizacje miniprojektów finansowanych ze Stowarzyszenia Samorządów Euroregionu Bug, Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2007-2013 oraz z Programu „Przemiany w Regionie” – RITA.

Zespół Naukowo-Wychowawczy „Szkoła Podstawowa klas I-III – Liceum” w m. Zimne (Wołyńska Obłast’), Porozumienie o współpracy z dnia 16 listopada 2005 r. ze Szkołą Podstawową im. Jana Pawła II w Mienianach

Pozostała współpraca z samorządami ukraińskimi

Rada Miasta Chust (Zakarpacka Obłast’).

Współpraca nawiązana w związku z wspólnym uczestnictwem projektu, który nie doszedł do skutku. Stałe kontakty są jednak utrzymywane do dziś. Opierają się na wzajemnych wizytach podczas różnych uroczystości.

Czornomorska Sełyszcza Rada (Odeska Obłast’).

Współpraca zainicjowana przez Urząd Marszałkowski w Lublinie opiera się na wizytach przedstawicieli obu samorządów w różnych uroczystościach oraz wymianie doświadczeń. Pojawiają się także wspólne plany dotyczące realizacji projektów.

Sokalska Rada Rejonowa (Lwowska Obłast’).

Kontakty zainicjowane w 2006 r. z powodu zainteresowania przez stronę ukraińską technologią ogrzewania zastosowaną w Szkole Podstawowej w Husynnem. Obecnie kontakty sprowadzają się do sporadycznych, kurtuazyjnych kontaktów pomiędzy pracownikami Urzędu Gminy.

Krzywy Róg (Dniepropietrowska Obłast’).

W 2007 roku ZSP w Moniatyczach został zgłoszony do udziału w programie Wymiany Klubów Europejskich z Polski i Ukrainy realizowanego przez Polską Fundację im. Roberta Shumana. Szkoła została zakwalifikowana, a jej partnerem została Szkoła Nr 68 w Krzywym Rogu na Ukrainie. W październiku i listopadzie 2007 r. dochodziło do wizyt wzajemnych uczniów z obu szkół. Po zakończeniu wymiany podjęto starania, które miały doprowadzić do dalszej współpracy, jednak obecnie dochodzi jedynie do rzadkich kontaktów kurtuazyjnych.

Włodzimiersko-Wołyńska Rada Rejonowa.

Współpraca z tym samorządem opiera się na idei budowy towarowego-samochodowego przejścia kolejowego Gródek-Ambukiw.

Doniecka Obłast.

W czerwcu 2012 roku Gmina Hrubieszów została wybrana przez Fundację Inicjatyw Menadżerskich na miejsce wizyty studyjnej zrealizowanej w ramach projektu „Aktywna Gromada” dla przedstawicieli samorządu z Donieckiej Obłasti. Urząd Gminy Hrubieszów zorganizował dzienny pobyt na terenie Gminy dla 8 ukraińskich samorządów.

Aktualności